‘Druk’ en ‘Quo Vadis, Aida?’ beste films van 2021 volgens de Nederlandse filmpers

Druk is door de Nederlandse filmpers verkozen tot beste film van 2021. Dan is de uitkomst van de Film van het Jaarverkiezing, georganiseerd door de Kring van Nederlandse Filmjournalisten. Beste Nederlandse film werd Quo Vadis, Aida?, de Bosnische productie met Nederland als coproducent. Meer dan vijftig filmcritici brachten dit jaar hun stem uit.

Druk van regisseur Thomas Vinterberg gaat over vier leraren op een middelbare school die een alcoholexperiment beginnen. Wat onschuldig met een paar glazen begint, ontspoort aan het eind compleet. De film won al talloze prijzen, waaronder de Oscar van Beste Internationale film en de European Film Award voor beste Europese film.

Andere films die hoog scoorden bij de filmcritici waren het Franse Titane, winnaar van de Gouden Palm in Cannes, en The Father, waarvoor hoofdrolspeler Anthony Hopkins met een Oscar werd beloond.

Quo Vadis, Aida?, verkozen tot beste Nederlandse film van 2021, is een Bosnisch-Nederlandse productie van Jasmila Žbanić, dat met een fictief verhaal de voor Nederland pijnlijke geschiedenis van de val van Srebrenica in 1995 in een nieuw licht plaatst. De film won recent nog de European Film Award voor beste film, beste regie en beste actrice.

De slag om de Schelde en De veroordeling waren ook favoriet bij de critici. Beide films wonnen ook de meeste gouden Kalveren op het Nederlands Film Festival, respectievelijk vijf en vier. De slag om de Schelde trok daarnaast ruim 400.000 bioscoopbezoekers, waarmee het in een jaar dat bioscopen met beperkingen en een aantal maanden zelfs met sluiting te maken hadden, één van de weinige successen is geweest.

Beste films
1 – Druk
2 – Titane
3 – The Father
4 – Quo Vadis, Aida?
5 – The French Dispatch

Beste Nederlandse films
1 – Quo Vadis, Aida?
2 – De slag om de Schelde
3 – De veroordeling
4 – Nr. 10
5 – A man and a camera

Druk werd maar liefst door 13 filmcritici genoemd.  Eén ervan omschreef de kracht van de film zo: “Een film over een paar zuipende mannen, maar eigenlijk over hoe het is om steeds maar weer de ene voet voor de ander te blijven zetten in dit rare leven. Met een van de beste eindscènes in jaren.”

Niet iedere filmjournalist was het eens met de keuze om ook Nederlandse coproducties te rekenen tot de Nederlandse lijst. “Met het noemen van een niet-Nederlandstalige titel als beste film van eigen bodem, vrees ik dat je hardnekkige vooroordelen over onze filmindustrie in stand houdt. Terwijl ik persoonlijk het afgelopen jaar juist bovengemiddeld goed vond voor Nederlandstalige titels.” zo verwoordde een filmcriticus. En er was bijval: “Dan kan Druk dus de beste Nederlandse film worden? Dat voelt… gek.” zei een ander.  En weer een ander verwoordde het zo: “Behalve dat Quo Vadis als cinema weinig indruk op mij maakte, beschouw ik die ook niet als een Nederlandse film. Dat gescherm met (minotaire) co-producties door Nederlandse partijen is ronduit gênant. De Slag om de Schelde beschouw ik wel als een NL film omdat Nederland een sterk aandeel heeft in de creativiteit achter de film.”

Maar er was ook lof voor de film, en de Nederlandse bijdrage eraan: “Film waar film voor bedoeld is – het blootleggen van misstanden, het invoelbaar maken van catastrofes; opdat we in de toekomst betere keuzes zullen maken.”

Het feit dat filmjournalisten een groot deel; van het jaar noodgedwongen nieuwe films op een tv of computerscherm moesten bekijken, viel de meesten zwaar. “Alle genoemde titels heb ik vanuit huis gezien. Shock & horror.” verzuchtte iemand. Een ander was wat minder pessimistisch: “Sucks big time dat we maar zo’n korte tijd ‘normaal’ naar de bios konden. Maar heb wel een mooie en diverse waaier (in alle opzichten) aan intieme emotionele films én overrompelende bioscoopspektakels gezien; verhalen en emoties verbeeld door makers met grote gedurfde visie (en/of) echte kennis van zaken (en/of) daadwerkelijke ervaring met het onderwerp of de community die centraal staat.”

De sterke films van vrouwelijke makers dit jaar viel een aantal ook op. “Lekker allemaal vrouwelijke regisseurs!” constateerde een filmjournalist bij haar lijstje van Beste Films. Petite Maman werd omschreven als “een kleine film, groots in al zijn herkenbaarheid”.

Dune moest bij een aantal critici tegen wat vooroordelen opboksen: “Dune was natuurlijk vooral een belachelijk lange trailer voor deel 2, maar wist me toch meer te raken dan ik had gedacht.”

Ook was er liefde voor de Iraanse cinema (“The Ballad of a White Cow staat eigenlijk te hoog maar ik heb een enorm zwak en bewondering voor Iraanse films”) en waardering voor Forever Rich (“Rock-’n-roll cinema van eigen bodem, all hail Shady El-Hamus en Jonas Smulders, die hier zijn beste rol ooit neerzet”).

TitelTotaal aantal puntenAantal keer genoemd
Druk2813
Titane2512
The Father2110
Quo Vadis, Aida?189
The French Dispatch146
The Power of the Dog138
Petite maman115
First Cow115
Dune105
Gunda104
The Hand of God104
Pig95
Promising Young Woman94
The Green Knight94
Un monde84
Dear Comrades!73
Nomadland62
Riders of Justice63
Annette52
Bad Luck Banging or Loony Porn52
Minari53
Spencer53
Summer of Soul52
West Side Story52
American Utopia42
Herself31
Small Axe: Lovers Rock31
Cry Macho21
De slag om de Schelde21
I Care a Lot21
Last Night in Soho21
Mandibules22
Night of the Kings21
Onada21
Petite Fille21
Stillwater21
The Man Who Sold His Skin21
The Night House21
Undine21
Ballad of a White Cow11
Blue Bayou11
Cruella11
Don’t Look Up11
Eternals11
Herr Bachmann und seine Klasse11
Identifying Features11
Malignant11
Nobody11
Persian Lessons11
Radiograph of a Family11
Respect11
The Mitchells vs. the Machines11
This is Not a Burial, This is a Resurrection11
TitelTotaal aantal puntenAantal keer genoemd
Quo Vadis, Aida?4316
De slag om de Schelde3215
De veroordeling2914
Nr. 102110
A man and a Camera209
De Oost1910
Do Not Hesitate1910
Benedetta159
Druk93
Drijfzand84
Berg62
Forever Rich52
Love in a Bottle43
100UP31
Meskina32
Mijn beste vriendin Anne Frank32
Four Journeys21
I Don’t Wanna Dance22
Mijn vader is een vliegtuig22
(R)Evolutie11
Captain Nova11
De zitting11
Descending the Mountain11
Inner Landscape11
Jason11
Kom hier dat ik u kus11
Photograph11
Shadow Game11