Het Amerikaanse drama Moonlight en de Nederlandse western Brimstone zijn door de Nederlandse filmpers uitgeroepen tot de twee beste bioscoopfilms van 2017. Moonlight kreeg de meeste punten na een stemming onder 76 Nederlandse critici, Brimstone werd gekozen als beste Nederlandse titel. Hiermee volgt de Nederlandse filmpers de belangrijkste filmprijzen: Moonlight won begin dit jaar de Oscar voor beste film en Brimstone sleepte dit najaar het Gouden Kalf voor beste film in de wacht.
Moonlight, de tweede film van regisseur Barry Jenkins, vertelt het verhaal van een donkere homoseksuele jongen in een achterstandsbuurt in Miami die zijn plek in het leven probeert te vinden. Het drama werd geproduceerd door Brad Pitt, die per se een film wilde maken van het ongepubliceerde toneelstuk Moonlight Black Boys Look Blue. De hoofdrollen worden gespeeld door House of Cards– en Luke Cage-ster Mahershala Ali, Trevante Rhodes (Westworld) en Naomie Harris (Skyfall). Moonlight trok in de Nederlandse bioscopen meer dan 300.000 bezoekers, opvallend veel voor een arthousetitel.
Op de tweede plaats eindigde Gouden Palm winnaar The Square. De absurdistische tragikomedie van de Zweedse regisseur Ruben Östlund gaat over een museumconservator die tijdens de voorbereidingen voor een nieuwe expositie met zijn eigen fouten wordt geconfronteerd. De derde plek was voor de Amerikaanse horrorkomedie Get Out, het regiedebuut van Jordan Peele. De film, die de afgelopen weken al talloze prijzen van Amerikaanse filmcritici kreeg, vertelt over een zwarte twintiger die voor het eerst meegaat naar de ouders van zijn witte vriendin.
De beste Nederlandse film van het jaar is volgens de vaderlandse filmjournalisten Brimstone van regisseur Martin Koolhoven. De western, die vertelt over een demonische priester die het op een onschuldig meisje (Dakota Fanning) gemunt heeft, oogstte vooral in Nederland veel lof en won onder meer zes Gouden Kalveren. “Het was een mooi jaar voor Brimstone”, stelt Koolhoven in een reactie. “Heel fijn dat de Nederlandse journalisten de film zo waarderen. Het legt de lat hoog voor de volgende.” Critici in het buitenland, met name in de VS, waren een stuk zuiniger in hun oordeel
Op de tweede plek eindigde Bram Fischer van Jean van de Velde, over de advocaat van Nelson Mandela. De derde plaats was voor Quality Time, het veelgeprezen debuut van regisseur Daan Bakker over vijf dertigers die zich door het leven worstelen. De film won op het IFFR de MovieZone award, de prijs van de jongerenjury. Ook werd de film genomineerd voor de KNF Award.
Het is de vijftiende keer dat de Nederlandse filmpers de beste film van het jaar kiest. Wel is het aantal journalisten dat heeft ingezonden dit jaar beduidend lager dan vorig jaar. Deden vorig jaar nog 104 critici mee, dit jaar is dat met 76 ruim een kwart minder. Het totaal aantal films dat werd genoemd in de lijst was iets boven gemiddeld (60 bij beste film, 38 bij beste Nederlandse film).
Veel mensen gaven een korte toelichting op hun keuze. “De American Honeys waren nog vaak in mijn gedachten”, aldus collega NK. “Hoeveel zouden het er inmiddels zijn en wat is hun toekomst? Lichtpuntje: in Amerika kunnen nog tijdschriftabonnementen worden verkocht!” Ook Paterson bleef lang hangen bij veel kiezers. “En op de valreep heel actueel, met de nieuwe functie van Fred Teeven. Jarmusch zag al eerder goed in dat een sobere functie op alle gebieden voor voldoening kan zorgen. Al weet ik niet of de heer Teeven ook gedichten schrijft.”
Minder enthousiasme was er over het gemiddelde niveau van de Nederlandse films. Opvallend veel collega’s weigerden überhaupt een top 3 beste vaderlandse producties in te zenden, omdat ze naar eigen zeggen te weinig (goeds) hadden gezien. Veel collega’s zagen overigens wel lichtpuntjes in de marge. “De enige echt interessante film die ik zag, was een afstudeerfilm, van de Sint Joost Academie in Breda: We will maintain van Festus Toll”, tipte één inzender. Meerdere mensen merkten op dat Koolhoven ook een Gouden Kalf zou moeten krijgen voor zijn cameo in Ron Goossens, Low Budget Stuntman.
Aan de stemming deden journalisten van dagbladen als Volkskrant, NRC, Parool, De Telegraaf en Trouw, tv-gidsen als Veronica Magazine en Troskompas/TV Krant, maand- en weekbladen als Vrij Nederland, HP, Filmkrant en HFN, websites als Voordefilm en Cine en de filmpodcast MovieInsiders mee.
De Film van het Jaar verkiezing is een samenwerking van de KNF en de Filmperslijst van filmjournalist en KNF-lid Robbert Blokland. De afgelopen jaren sleepten La La Land en Toni Erdmann (2016), Son of Saul (2015), Boyhood (2014) en La Grande Bellezza (2013) de titel in de wacht. De uitslagen van alle voorgaande jaren zijn hier terug te vinden.
Hieronder de volledige uitslag. Het eerste cijfer is het aantal punten, het tweede cijfer het aantal vermeldingen.
Beste film
Moonlight 59-28
The Square 48-21
Get out 39-23
American Honey 33-17
Blade Runner 19-10
Paterson 17-9
Visages village 15-6
mother! 15-6
The Handmaiden 14-6
I am not your negro 13-9
Loveless 13-6
On Body and soul 11-6
Baby Driver 11-6
Manchester by the sea 10-4
War for the Planet of the Apes 10-4
The Big Sick 8-3
Poesia sin fin 6-2
Heartstone 6-2
Good Time 5-3
Dunkirk 5-3
Raw 5-4
La Mort de Louis XIV 5-2
Hunt for the Wilder people 5-3
Brimstone 4-2
A Monster Calls 4-3
Coco 4-2
It comes at night 4-3
The woman who left 4-2
Home 3-1
Louise en Hiver 3-1
Wonder Woman 3-1
Daughters of the Dust 3-1
Personal Shopper 3-1
Hidden Figures 3-2
Lady Macbeth 3-2
Kingsman: the golden circle 2-1
Wind River 2-1
Glory 2-1
20th Century Women 2-1
The Founder 2-1
Free Fire 2-1
Homo Sapiens 2-1
Silence 2-2
In the Crosswind 2-1
Disaster Artist 2-1
Jackie 2-2
Okja 1-1
Muchos ninos 1-1
Gifted 1-1
Certain Women 1-1
Maudi 1-1
Dikkertje Dap 1-1
The Killing of a Sacred Deer 1-1\
Happiest Day in the Life of Olli Maki 1-1
A Ghost Story 1-1
Aquarius 1-1
After the Storm 1-1
Hounds of Love 1-1
The Beguiled 1-1
Your Name 1-1
Beste Nederlandse film
Brimstone 64-24
Bram Fischer 30-13
Quality Time 28-12
To stay alive : a method 10-4
Waldstille 10-4
Liefde is aardappelen 8-3
Broers 8-4
Weg van jou 7-4
Toen mijn vader een struik werd 7-3
Dikkertje Dap 6-2
Ascent 6-3
How to meet a mermaid 6-3
Kleine IJStijd 6-3
Amor 5-2
Verdwijnen 5-4
Oude Liefde 5-2
Harbour 5-2
In Blue 4-3
If the sun explodes 3-3
Limburgia 3-1
Het mysterie van de melkrobots 3-1
Ron Goossens, Low Budget Stuntman 3-2
Love is thicker than water 3-2
0,03 seconden 3-2
Radio Kobani 2-1
Sing Song 2-2
Huisvrouwen bestaan niet 2-1
Unwanted 2-1
Vind die domme trut en gooi haar in de rivier! 2-2
De vergeten krijgers 1-1
Theo Maassen: Vankwaadtoterger 1-1
Defending Brother nr 2 1-1
Het verlangen 1-1
Het doet zo zeer 1-1
Passage 1-1
Sirene 1-1
The Long Season 1-1
Kinderen van Juf Kiet 1-1