Koninklijke acteerprestatie
King of the Belgians van het Belgische regisseursduo en echtpaar Peter Brosens en Jessica Woodworth is vrijdagavond tijdens de slotceremonie van het IFFR 2017 bekroond met de KNF Award. Het is de eerste keer in de geschiedenis van de KNF Award op IFFR dat een Vlaamse film wordt bekroond.
Verrassing
King of the Belgians weet op meerdere fronten te verrassen. De mockumentary werd door zijn succesvolle ontvangst op de laatste festivals van Venetië en Gent vooraf al als culthit bestempeld. De dolenthousiaste publieksontvangst in een 1200 koppige zaal na de wereldpremière in Venetië verrasten cast en crew. De film werd al op minstens tien andere internationale festivals vertoond.
Het regisseursduo, van oorsprong documentairemakers, heeft inmiddels met hun vier speelfilms een bijzondere positie verworven in de internationale festivalwereld. Ze zijn uitgegroeid tot de lievelingen van het arthouse circuit. Hun drie vorige speelfilms Khadak (2006), Altiplano (2009) en La cinquième saison (2012) kenmerken zich, ondanks hun realistische structuur en vertelstijl, door een voorkeur voor een poëtische inslag, mythische beelden en surrealistische elementen. Het zijn trage, contemplatieve films. Het kleine meesterwerk Altiplano is hier het beste voorbeeld van. Altiplano laat beelden zien van prachtig realistisch gefotografeerde landschappen in Peru, die subtiel worden vervlochten met de mystiek en het surrealisme in de vertelling. Het geheel vormt een combinatie van poëtische documentaire en dramatische fictie.
Crowdpleaser?
In eerste instantie lijkt King of the Belgians te breken met de filmstijl van de regisseurs. Het is ogenschijnlijk een crowdpleaser met de vertelstructuur van een eenvoudige roadmovie. Een mockumentary over het uiteenvallen van België als natie wordt gegoten in de vorm van een verslag van een Engelse documentairemaker. De hele film bestaat enkel uit beelden die door de altijd aanwezige filmmaker met één handcamera zijn opgenomen.
Het begin is enigszins onzorgvuldig en chaotisch van opzet. Koning Nicolas III bevindt zich in Turkije, wanneer hij verneemt dat Wallonië zich wil afscheiden van Vlaanderen. Hij kan niet terugvliegen om zijn koninkrijk te redden omdat zich een kosmisch probleem voordoet: een zonnestorm. Waarschijnlijk is dit een verwijzing naar de vulkaaneruptie in IJsland in 2010, toen alle vliegverkeer werd stilgelegd.
De film vindt zijn overtuigingskracht pas na deze intro, als de reis door de Balkan zich ontwikkelt tot een roadmovie. De koning onderneemt, met zijn entourage, een odyssee door de Balkan om zo snel mogelijk terug te kunnen keren naar België. Daarbij verplaatsen ze zich door Bulgarije, Servië, Montenegro en Albanië. De aandacht voor folklore en absurdisme is aan het regisseursduo wel besteed. Daarbij trappen ze niet in de val van de karikatuur.
De film zou absurd zijn. De werkelijkheid is nog veel absurder. De huidige politieke realiteit in België en de politieke chaos en instabiliteit in Europa worden mooi als metafoor neergezet via de folkloristische lappendeken van de Balkan landen. Met de terechte vraag waarom Servië niet bij Europa mag aansluiten en de andere corrupte naties wel…
Geen stijlbreuk
Peter Van den Begin is fenomenaal gecast als de koning en steelt de show, daarover is iedereen het eens. Hij vertolkt een stijve Houten Klaas, die een ontwapenende metamorfose ondergaat wanneer hij uit zijn gouden kooi ontsnapt. Hij ontwikkelt zich van een ceremoniële marionet tot een echt mens van vlees en bloed met echte gevoelens. Een koning die zijn eigen speeches schrijft zonder de premier te consulteren. Het Belgische tijdschrift Humo formuleerde het als ‘de kroon’ van Peter Van den Begin. Een koninklijke acteerprestatie.
Peter Van den Begin is in Nederland met name bekend als vertolker van diverse ‘bad guys’ in o.a. Wit licht en Hollands Hoop. In deze laatste misdaadserie vertolkt hij een ontsnapte TBS-er. Een vreemdsoortig maar erg grappig personage. Wie maar niet genoeg kan krijgen van Van den Begin kan hem nu op de planken zien als de heel wat minder sympathieke koning Richard de Derde in Risjaar Drei van het Vlaamse Theatergezelschap Toneelhuis.
King of the Belgians past aldus wel degelijk binnen het oeuvre van het duo Brosens/Woodworth, wanneer we kijken naar hun documentaire visuele stijl en voorkeur voor absurdisme en folklore. Zoals werkelijkheid, fictie en mystiek worden vermengd in hun vorige werk, zo zijn realiteit en absurdisme op dit moment verweven in de politiek van het huidige België en Europa.